Cây Bạc hà (peppermint) | 
Cây Bạc hà (spearmint) |
Vị thuốc: Bạc Hà
Tên Latin: Herba Menthae
Tên Pinyin: Bohe
Tên tiếng Hoa: 薄荷
Xuất xứ: Đồ Kinh Bản Thảo
Tính vị: Vị cay, thơm, tính mát
Quy kinh: Vào kinh phế, can
Nuôi trồng: Có rất nhiều loại Bạc hà, trồng cũng như các loại rau thơm như Húng quế, Húng nhũi. Húng nhũi cũng là 1 loại Bạc hà và cũng có vị cay thơm nhưng không mạnh và nhiều tinh dầu bằng loại các Bạc hà dùng làm thuốc. Lá bạc hà bỏ vào miệng nhấm sẽ cảm nhận được vị cay the và có mùi thơm. Mọc rất tốt ở những nơi có nhiều bóng mát hoặc bóng mát nhẹ. Cây không thích chỗ nắng gắt cả ngày, không cần tưới nhiều, đất có độ ẩm nhẹ là tốt. Cây có độ cao trung bình khoảng 20cm, chịu lạnh rất tốt. Ở xứ lạnh cây rụi đi vào mùa đông, mọc lại vào mùa xuân, tự phân chia và lan ra. Ở xứ nóng thì cây xanh tốt quanh năm. Khi trồng Bạc hà sẽ có nhiều loại cây tạp khác mọc xen vào, mỗi tuần ra nhổ bỏ các loại cây khác để các loại cây này không lấn áp Bạc hà.
Thu hái: cắt ngang khoảng nửa cây, chừa lại 3 tới 4 lá là được. Ngắt là và ngọn, bỏ phần thân to, cho vào rổ phơi ở chỗ thoáng gió và mát nhẹ. Không phơi ngoài nắng nóng sẽ làm cho chất tinh dầu bị bay mất.
Dược năng:
- Tán phong nhiệt, trị các chứng nhiệt ở thượng tiêu như cay mắt, đỏ mắt, khô miệng, viêm họng do nhiệt, nhức đầu. Mùa hè nóng nực, pha chanh muối hoặc đá chanh rồi bỏ khoảng 5 lá Bạc hà vào uống sẽ giải được thử nhiệt. Các chứng can uất, can khí phạm tỳ vị dùng Bạc hà với các vị giải uất như Sài hồ, Hương phụ. Can nhiệt dùng Bạc hà với các vị trừ phong thanh nhiệt như Kinh giới, Cát cánh, Cúc hoa.
- Vị nhiệt dùng Bạc hà với Sinh Thạch cao, Cam thảo.
- Sốt nhẹ, ho do cảm thử dùng Bạc hà với Cúc hoa, Cát cánh, Tang diệp
- Tán phong hàn: dùng Bạc hà với các vị Phòng phong, Khương hoạt, Tô diệp.
- Đau họng, viêm họng do nhiệt dùng Bạc hà với Bản lam căn, Ngưu bàng tử, Cam thảo
- Mất tiếng dùng Bạc hà với Thuyền thoái, Cát cánh, Liên kiều
- Nhặm mắt, mắt đỏ có ghèn dùng Bạc hà, Cúc hoa, Ngưu bàng tử, Tang diệp, Cam thảo sắc uống. Dùng lá trầu không nấu nước với Bạc hà rửa mắt.
- Ban sởi, phong ngứa ngoài da dùng Bạc hà với Kim ngân hoa, Xà xàng tử, khổ sâm nấu nước ngâm tắm.
|
Trang Chính