|
Diễn đàn >> Kiến Thức Phổ Thông >> Danh Y Việt Nam - Từ Thế kỷ Thứ X.
<< Đăng Chủ Đề Mới >>
Danh Y Việt Nam - Từ Thế kỷ Thứ X. - posted by LUONGYVIET (Hội Viên)
on June , 05 2016 | Giới thiệu một số danh Y của nền y học cổ truyền Việt Nam:
Đời Lư ( 1010 – 1223 )
+ Nguyễn Chí Thành hiệu Minh Không thiền sư chùa Giao Thuỷ, Sơn Nam, Ninh B́nh. Làm Quốc sư triều Lư ( 1136 )
Đời Trần ( 1224 – 1399 )
+ Phạm Công Bân ( 1279 – 1323 ) Tứ Kỳ, Cẩm B́nh, Hải Hưng,
Làm Thái y lệnh dưới triều Trần Nhân Tông đến Trần Minh Tông.
+ Nguyễn Bá Tĩnh hiệu Tuệ Tĩnh ( Thế kỷ XIV ) Đại y thiền sư Cẩm Vũ, Cẩm B́nh, Hải Hưng.
Tác phẩm :
Nam dược thần hiệu
Hồng nghĩa giác tu y thư
Thập tam phương gia giảm
Nam dược quốc ngữ phú
Trực giải chỉ nam dược tính phú
ĐỜI HỒ ( 1400 – 1406 )
+ Nguyễn Đại Năng ở Giáp Sơn, Viên Môn, Hải Hưng.
Tác phẩm : Châm cứu tiệp hiệu diễn ca.
ĐỜI LÊ ( 1427 – 1788 )
+ Nguyễn Trực ở Bối Khê, Thanh Oai, Hà Tây.
Tác phẩm : Bảo anh lương phương ( 1455 )
+ Chu Doăn Văn ở Quang Liệt, Thanh tŕ, Hà Nội.
Tác phẩm : Y học yếu giải ( 1465 ) thừa kế Chu Văn An
+ Vũ Toàn Trai ở Mỗ Trạch, B́nh Giang, Hải Hưng.
Tác phẩm : Châm cứu tiệp hiệu ( 1515 )
+ Ngô Tĩnh ở Vân Canh, Hoài đức, Hà Tây.
Tác phẩm : Vạn phương tập nghiệm ( 1544 )
+ Hoàng Đôn Hoà ở Đa Sĩ, Kiến Hưng, Thanh Oai, Hà Tây.
Tác phẩm : Hoạt nhân toát yếu ( 1574 )
+ Lê Đức Vong ở Vân Canh, Hoài Đức, Hà Tây.
Tác phẩm : Nhăn khoa yếu lục ( 1637 )
+ Nguyễn Đạo An ở Phú Diễn, Từ Liêm, Hà Nội.
Làm Quốc sư triều Lê, chữa khỏi bệnh mắt cho Trịnh Tráng (Trịnh Nghi Vương)
Tác phẩm : Cao đơn hoàn tán vạn linh đan ( 1649 )
+ Đào Công Chính ở Hội Am, Vĩnh Bảo, Hải Pḥng.
Tác phẩm : Bảo sinh diên thọ toản yếu ( 1670 )
+ Phan Phù Tiên ở Đông Ngạc, Từ Liêm, Hà Nội.
Tác phẩm : Bản thảo thực vật toản yếu ( Thế kỷ 17 )
+ Lư Công Tuấn ở Tiên Sơn, Bắc Ninh.
Tác phẩm :
Châm cứu tiệp hiệu pháp ( 1695 )
Châm cứu thủ huyệt đồ ( 1695 )
+ Trần Duy Duệ ở Cẩm Ngạn, Cẩm B́nh, Hải Hưng.
Tác phẩm : Thực vật kỳ anh ( 1697 )
+ Đặng Văn Đĩnh , Đặng Văn Xuyến ở Phù Đổng, Tiên Du, Hà Bắc.
Tác phẩm : Tiên Phù Đặng gia y trị toát yếu ( 1706 )
+ Trần Khởi Giao ở Xuân Đỉnh, Từ Liêm, Hà Nội.
Tác phẩm : Y truyền chỉ yếu ( 1720 )
+ Trần Hải Yến ở Tây Mỗ, Hữu Hưng, Từ Liêm, Hà Nội.
Tác phẩm :
Y nang bí thuật ( 1745 )
Y truyền chỉ yếu tập
Mạch học đại yếu
+ Trần Ngô Thiêm ở Tây Mỗ, Hữu Hưng, Từ Liêm, Hà Nội.
Tác phẩm :
Y phương ca quát ( 1747 )
Phụ nhân, Tiểu nhi khoa
Tiểu nhi đậu chứng
+ Trần Đ́nh Nhâm ở Nhị Khê, Thường Tín, Hà Tây.
Tác phẩm : Văn sách y lư vấn đáp = Bài thi thầy thuốc thời Hậu Lê ( Thế kỷ 18 )
+ Tạ Chất Phác ở Bá Khê, Đa Ngưu, Châu Giang, Hải Hưng.
Tác phẩm : Tạ thị chuẩn đích y ước
+ Phùng Văn Đống , Phùng Văn Côn ở Liên Minh, Thường Tín, Hà Tây.
Tác phẩm :
Phùng thị gia truyền bí thư
Y học nghiệm phương
Phổ tế nghiệm phương
+ Ngô Lâm Đáp ở Trị Chỉ, Phú Xuyên, Hà Tây.
Tác phẩm :
Tâm diễn mạch quyết ( 1762 )
Vạn phương tập nghiệm ( bổ sung )
+ Nguyễn Hữu Đạo ở Cổ Nhuế, Từ Liêm, Hà Nội.
Tác phẩm :
Y lư tinh thông ( 1774 )
Y thư hợp soạn các bộ gia truyền
Gia thư hợp kư
+ Lê Hữu Tráchiệu Hải thượng Lăn Ông; nguyên quán : Liêu Xá, Mỹ Văn, Hưng Yên;
trú quán : Sơn Quang, Hương Sơn, Hà Tĩnh.
Tác Phẩm :
Nội kinh yếu chỉ ( 1770 )
Y gia quan niệm
Y hải cầu nguyên
Huyền tẫn phát vi
Khôn hoá thái chân
Đạo lưu dư vân
Vận khí bí điển ( 1766 )
Tâm truyền bí chỉ
Ngoại cảm thông trị
Bách bệnh cơ yếu
Y trung quan kiện
Phụ đạo xán nhiên
Tạo thảo lương mô
Ấu ấu tu tri
Mộng trung giác đậu
Ma chẩn chuẩn thằng
Tâm đắc thần phương
Hiệu phỏng tân phương
Y phương hải hội
Hành giản trân nhu
Bách gia trân tàng
Dược phẩm vị yếu
Lĩnh Nam bản thảo
Y dương án – Y âm án
Bảo thai chủng tử quốc âm toả yếu
Vệ sinh yếu quyết
Nữ công thắng lăm ( 1783 )
+ Hoàng Nguyên Cát ở Nghi Tân, Nghi Lộc, Nghệ An
Tác phẩm : Quỳ viên gia học ( thế kỷ 18 )
+ Hồng Cẩm cư sĩ họ Bùi ở Sơn Nam, Hà Nam Ninh
Tác phẩm :
Vệ sinh mạch quyết ( 1782 ) do Bùi Thúc Trinh sao lại.
+ Trịnh Đ́nh Ngoan là Thái Y Viện triều Hậu Lê
Tác phẩm :
Nhân thân ṭng trị phú
Y học nhập môn ca ( thế kỷ 18 )
+ Trưởng viện Thái Y ở Định Công , Thanh tŕ, Hà Nội.
Tác phẩm : Cương mục yếu ước chân kinh diệu luân ( 1774 )
+ Trịnh Đôn Phác ở Kiến Hưng, Thanh Oai, Hà Tây.
Tác phẩm : Hoạt nhân toát yếu tăng bổ ( thế kỷ 18 )
TRIỀU TÂY SƠN ( 1789 – 1802 )
+ Nguyễn Thế Lịch = Nguyễn Gia Phan ở An Khánh, Hoài Đức, Hà Tây.
Tác phẩm :
Tiểu nhi khoa ( 1772 )
Thai tiền điều lư phương pháp ( 1977 )
Thai sản điều lư phương pháp
Lư âm phương pháp tổng lục ( 1814 )
Hộ nhi phương pháp tổng lục
Liệu dịch phương pháp toàn tập ( 1814 )
+ Nguyễn Quang Tuân ở La Khê, Văn Khê, Quốc Oai, Hà Tây
Tác phẩm :
La Khê dược phương ( 1792 )
Kim ngọc quyến
Gia truyền tập yếu y thư ( 1802 )
+ Phùng Thời Tố ở Hoà Xá, Châu Phúc, Phú Đức
Tác phẩm : Tân chế kỳ nghiệm ( 1789 )
+ Trần Ngự Y ở Vân Đ́nh, Hà Tây.
Tác phẩm :
Đậu xuất tề quan h́nh sát sắc dụng dược ( 1790 )
Nhật dụng thực vật loại biên
+ Nguyễn Hoành ở Quảng Yên, Quảng Xương, Thanh Hoá
Tác phẩm : Nam dược ( 1800 )
Gia truyền bí thư
Kinh nghiệm lương phương
+ Nguyễn Quang Lương ở Yên Ninh, Ba Đ́nh, Hà Nội
Tác phẩm : Nam dược quốc âm tập nghiệm ( 1800 )
TRIỀU NGUYỄN ( 1802 – 1883 )
+ Nguyễn Huấn ở Xuân Trạch, Đông Anh, Hà Nội
Tác phẩm :
Trạch viên môn truyền tập yếu y thư ( 1802 )
Thập tam thiên gia giảm ( bổ sung )
+ Nguyễn Trọng ở Tiên Điền, Nghi Xuân, Hà Tĩnh.
Tác phẩm :
Nam Dương tập yếu ( 1802 )
Tứ khoá thần phương
+ Lê Trác Như quê Sơn Tây, hiệu Đồng Xương Đường, Hà Nội.
Tác Phẩm :
Cứu pháp tinh vi ( 1805 )
Nam thiên đức bảo toàn thư ( 1811 )
+ Trần Văn Mộ ở Phú Xuyên, Hà Tây.
Tác phẩm :
Vệ sinh chi yếu = Luyện nhân hoá ( 1805 )
( Tương truyền sách của Minh Không thiền sư, sao lại )
+ Ngô Tuấn Di ở Thanh Oai, Thanh Tŕ, Hà Nội.
Tác phẩm : Hoạt nhân bị yếu ( 1809 )
+ Hoàng Sướng ở Diễn Thịnh, Diễn Châu, Nghệ An.
Tác phẩm : Lạc sinh tâm đắc ( 1835 )
+ Lê Đức Huệ ở Hà Nội.
Tác phẩm : Nam thiên đức bảo toàn thư ( 1854 ) bổ sung phần dược tính
+ Lê Đức Am
Tác phẩm : Tổng toàn y tập toàn thư ( 1854 )
+ Trần Trọng Bích , Trần Nguyệt Phương ở An Sơn, Hà Tây.
Tác phẩm : Nam bang thảo mộc ( 1858 )
+ Nguyễn Đ́nh Chiểu ở Bến Tre, Nam Bộ.
Tác phẩm : Ngư tiều vấn đáp y thuật ( 1867 )
+ Trần Đức Hinh ở Phú Thọ.
Tác phẩm : Đậu khoa ( 1869 )
+ Lê Kinh Hạp ở Hương Sơn, Hà tĩnh.
Tác phẩm : Xuân Đ́nh kinh trị chư chứng.
+ Nguyễn Địch ở Vân Canh, Hoài Đức, Hà Tây.
Tác phẩm : Vân Khê y lư yếu lục ( 1883 )
Vân Khê bản thảo
Tự dục phụ nhân
+ Dương Khải ở Trương Xá, Bắc Ninh.
Tác phẩm : Thạch nha kính ( 1883 )
III. Y Sư Tổ :
Nhưng nỗi tiếng nhất là : Thiền sư Tuệ Tĩnh – Nguyễn Bá Tĩnh. Thế kỷ XIV.Thời Hậu Trần. Một vị “Lưỡng Quốc Trạng Nguyên” của Việt và Trung Hoa. Ngày giỗ của Ông được Quốc gia chọn là ngày 15 tháng Hai (Âm lịch).
Đến thế kỷ XVII . Thời Hậu Lê. (Chúa Nguyễn - Chúa Trịnh phân tra. Một Vị Quan Vơ là Thầy thuốc: Lê Hữu Trác; với văn vơ song toàn. Ông từ Quan v́ thế cuộc, về quê, làm nhà trên núi. Nghiên cứu Y thuật, ứng dụng trong điều trị cho bách tính … và trước tác Bộ sách: Hải Thượng Lăn Ông Y Tôn Tâm Lĩnh. Tự nhận ḿnh là Lăn Ông (Ông Lười). Nhưng thật ra Đức Hải Thượng trước tác số sách mà Y sinh hậu học chúng tôi… đọc măi vẫn chưa hết!
Ngày giỗ của Ông được chọn là ngày 15 tháng Giêng (Âm Lịch).
Hai vị Thầy trên được Nền Y Học Việt Nam (của cả Đông và Tây Y Việt) tôn vinh là Y Sư Tổ .
Là người Việt Nam, chúng ta tự hào về những công đức cùng trí tuệ Việt của Tiền Hiền trong công cuộc bảo vệ Tổ Quốc – Đồng Bào và Tập Quán Việt của Bậc Tiền nhân.
Y sinh Trần Đức Huấn - 05.9.2012
LƯƠNGYVIỆT
___________
| | |
<< Trả Lời >>
|
