Dược Vị

  Toa Thuốc

  Diễn Đàn

  Đăng Nhập

  Đăng Ký

<< Đăng Chủ Đề Mới >>

Replied by PhoHVB (Hội Viên) on 2012-06-16 13:36:18

Chào Diệu My, Dưới đây là một số từ Hán Anh dịch sang Hán Việt Phlegm = đàm Damp = thấp Upper Jiao = thượng tiêu Middle Jiao = trung tiêu Lower Jiao = hạ tiêu Qi = khí Yin = âm Yang = dương Essense = tân dịch Exterior = biểu Interior = lư Excessive = thừa, quá Deficiency = hư, thiếu Dysfunction = bí kết, bất thường (urinary dysfunction = bí tiểu) Acute = cấp tính Pathology = tà (phong, hàn, thử, thấp, táo, hỏa) Orifice = khiếu (ngũ khiếu) Có thể trong tương lai tôi sẽ thử dịch một số sách Đông y bằng Anh ngữ. Hiện tại tôi cũng ít đọc các sách này v́ bài trên diễn đàn đă quá nhiều, tha hồ đọc rồi :). Phó

Replied by dieumy (Hội Viên) on 2012-06-17 01:55:07

Dạ em cảm ơn Thầy nhiều ạ. Chúc Thầy một ngày chủ nhật đẹp ạ DMy

Replied by Sinh Sinh Tử (Hội Viên) on 2013-11-05 08:56:38

Ḿnh tham khảo tại tvvn.org bài viết của thầy thuốc Huỳnh Hiếu Hữu gửi thành viên ninipony chia sẻ lên mạng xă hội, trích phần về dịch thuật vào đây để mọi thành viên đọc. VỊ TÍNH - Vị có 5: Toan (chua), Khổ (đắng), Cam (ngọt), Tân (cay), Hàm (mặn). - Tính có 4: Hàn (lạnh), Nhiệt (nóng), Ôn (ấm), Lương (mát). - Các chữ phụ bên như: Vi (rất nhỏ, rất ít), Tiểu (ít, nhỏ), Đại (lớn, nhiều). QUI KINH Có thuốc vào cả 12 kinh, cũng có thuốc vào từ 1 kinh trở lên, tại Bảng giản lược ghi việc Qui kinh vắn tắt theo tên Tạng Phủ. - Vào 6 Kinh Âm tức là vào 6 Tạng: Can (gan), Tâm (tim, óc), Tỳ (lách, mía), Phế (Phổi), Thận (cật), Tâm Bào Lạc (mạch máu). - Vào 6 Kinh Dương tức là vào 6 Phủ: Đảm (mật), Tiểu Trường (ruột non), Vị (dạ dày), Đại Trường (ruột già), Bàng Quang (bọng đái), Tam Tiêu (đường nước). GIẢI THÍCH HIỆU NĂNG Thuật ngữ = Dịch nghĩa A An thần trấn kinh = An thần, yên co giật B Bài nùng hiệp sang = Trừ mủ, lành ghẻ Bài nùng tiêu ung = Trừ mủ, tiêu ghẻ ung Bảo Phế ninh thấu = Bảo vệ Phổi, trị ho khạc Bảo Phế thai trợ sản = Bổ thai bào, giúp sanh dễ B́nh Can tiềm Dương = Điều ḥa Gan, ǵn giữ Dương B́nh Can trấn kinh = Điều ḥa Gan, an kinh giật Bổ Can minh mục = Bổ Gan sáng mắt Bổ Can trị manh = Bổ Gan trị mù Bổ Hỏa hồi quyết = Bổ Hỏa trị quyết lănh Bổ Hỏa tráng Dương = Bổ Hỏa mạnh dương sự Bổ Huyết an thai = Bổ máu yên ổn bào thai Bổ Huyết chỉ băng = Bổ máu dứt băng lậu Bổ Huyết chỉ Huyết = Bổ máu dứt chảy máu Bổ Huyết điều kinh = Bổ máu điều ḥa kinh nguyệt Bổ hư minh mục = Bổ hư sáng mắt Bổ khí cứu thoát = Bổ khí giải cứu các chất mất chất sống Bổ khí liễm hăn = Bổ khí thu mồ hôi Bổ khí thăng Dương = Bổ khí nâng cao Dương Bổ Phế chỉ thấu = Bổ Phổi, dứt ho khạc Bổ Phế định suyễn = Bổ Phổi ổn định chứng khó thở Bổ Phế liễm huyết = Bổ Phổi giữ máu Bổ Phế ninh thấu = Bổ Phổi yên ho khạc Bổ Tâm an thần = Bổ Tâm an tinh thần Bổ Tỳ nhiếp huyết = Bổ Tỳ giữ máu Bổ Thận tráng cốt = Bổ Thận mạnh xương C Cố biểu chỉ hăn = Chắc bên ngoài, dứt mồ hôi Cố hạ chỉ huyết = Chắc phần dưới, dứt chảy máu Cố thu thoát = Chắc phần dưới, giữ hạ thoát Cố kinh chỉ băng = Điều kinh nguyệt, dứt băng huyết Cố Thận súc nịch = Bền Thận tăng sức chứa nước tiểu Cố Thận súc niệu = Bền Thận tăng sức chứa nước tiểu Cố Tinh chỉ di = Bền tinh ngừng mộng di Cố Trường chỉ tả = Chắc ruột già ngừng tiêu chảy Công đàm trừ tích = Phá đàm tiêu tích trệ Công độc khu mai = Tiêu độc trừ giang mai Cường Âm liệu sán = Mạnh Âm trị sán khí Cường cân chấn nuy = Mạnh gân phục hồi bại liệt Cường cân khởi nuy = Mạnh gân phục hồi bại liệt Cường cân khởi tư = Mạnh gân khỏi tê đau Cường Vị tiêu thực = Mạnh dạ dày tiêu hóa thức ăn CH Chấn Tỳ triệt ngược = Thêm sức Tỳ trừ sốt rét Chế độc liệu thương = Trừ bớt độc trị thương tật Chế toan chỉ thống = Trừ chua, dứt đau Chế xà giải độc = Ngăn chặn và giải độc rắn Chưng năo chỉ thế = Ấm năo dứt sổ mũi D Di tinh khứ manh = Dời con ngươi trừ đui mù Dưỡng Âm chỉ khát = Dưỡng Âm dứt khát nước Dưỡng Âm thanh nhiệt = Dưỡng Âm hạ sốt Dưỡng Can định huyễn = Dưỡng Gan ổ định xây xẩm Dưỡng Can minh mục = Dưỡng Gan sáng mắt Dưỡng Cân giải kỉnh = Dưỡng Gân trừ bệnh kỉnh Dưỡng Huyết an thai = Dưỡng huyết yên bào thai Dưỡng Huyết điều kinh = Dưỡng huyết điều ḥa kinh nguyệt Dưỡng Huyết khứ phong = Dưỡng huyết trừ phong Dưỡng Tâm an thần = Dưỡng Tâm ổn định thần trí Dưỡng Tâm liễm hăn = Dưỡng Tâm thu mồ hôi Dưỡng Tâm ninh thần = Dưỡng Tâm an thần Dưỡng Thận minh mục = Dưỡng Thận sáng mắt Dưỡng Vị sinh tân = Dưỡng dạ dày sinh nước mát Đ Đạo khí khai ấm = Dẫn khí trị mất tiếng Đạo ứ thông kinh = Đuổi ứ huyết thông kinh nguyệt Địch ẩm b́nh suyễn = Tẩy đàm nhớt ổn bệnh suyễn Địch ẩm định huyễn = Tẩy đàm nhớt trị chóng mặt Điều kinh chỉ đái = Điều kinh ngừng bệnh đái hạ Điều khí chỉ thống = Điều kinh khí dứt đau Điều Vị tiêu bỉ = Điều kinh dạ dày trừ bụng đầy G Giải độc hiệp sang = Giải độc lành ghẻ Giải độc hóa ban = Giải độc tiêu ban sởi Giải độc khu mai = Giải độc trừ bệnh giang mai Giải độc liệu thương = Giải độc trị thương tổn Giải độc lợi yết = Giải độc thông cổ họng Giải độc sát trùng = Giải độc diệt trùng Giải độc tiêu thủng = Giải độc tiêu thủng Giải độc tiêu ung = Giải độc trừ ghẻ ung Giải độc thấu chẩn = Giải độc lộ ban chẩn Giải độc y sang = Giải độc trị ghẻ Giải độc tửu chế độc = Giải độc rượu, giảm chất độc Giải uất khoan hung = Giải uất nghẹn, khoan khái lồng ngực Giáng Đàm trừ bỉ = Hạ đàm trừ đầy bụng Giáng hỏa lợi yết = Hạ hỏa thông yết hầu Giáng khí b́nh suyễn = Hạ khí định suyễn Giáng khí thông tiện = Hạ khí thông nhị tiên Giáng nghịch chỉ ẩu = Hạ nghịch dứt ói H Hạ Đàm chỉ khái = Hạ Đàm dứt ho Hạ Khí b́nh suyễn = Hạ khí định suyễn Hạ Khí chỉ ẩu = Hạ Khí dứt ói Hạ Khí giáng nghịch = Hạ giáng khí nghịch Hạ Khí khoan trung = Hạ khí thư thái phần giữa Hạ Khí khoan trướng = Hạ khí trướng đầy Hạ Khí tán măn = Hạ khí tiêu đầy Hành huyết chỉ lỵ = Lưu thông máu ngừng kiết lỵ Hành huyết thông kinh = Lưu thông máu thông kinh nguyệt Hành khí an thai = Lưu thông khí yên bào thai Hành khí chỉ thống = Lưu thông khí dứt chứng đau Hành khí khoan hung = Lưu thông khí thư thái lồng ngực Hành khí liệu sán = Lưu thông khí trị sán khí Hành Thủy tiêu bỉ = Lưu thông nước trừ bỉ đầy Hành Thủy tiêu cổ = Lưu thông nước trừ cổ trướng Hành Thủy tiêu thủng = Lưu thông nước trừ phù thủng Hành trệ điều tiện = Thông ứ trệ điều ḥa nhị tiện Hành trệ hồi nhũ = Thông ứ trệ khiến sữa trở lại Hành trệ khoan trướng = Thông ứ trệ thư thái đầy trướng Hành ứ chỉ thống = Thông ứ dứt đau Hành ứ điều kinh = Thông ứ trệ điều ḥa kinh nguyệt Hành ứ liệu thương = Thông ứ trệ trị thương tật Hành ứ thông kinh = Thông ứ hành kinh nguyệt Hóa Đàm chỉ khái = Tiêu Đàm dứt ho Hóa Đàm chỉ thấu = Tiêu Đàm dứt ho khạc Hóa Đàm giáng nghịch = Tiêu Đàm hạ khí nghịch Hóa Đàm nhuyễn kiên = Tiêu Đàm mềm chất cứng Hóa Đàm tiêu bỉ = Tiêu Đàm trừ bỉ đầy Hóa Đàm triệt ngược = Tiêu Đàm trừ tiệt sốt rét Hóa khí thông niệu = Giúp khí hóa để lợi tiểu Hóa thạch thông lâm = Thông trị thạch lâm Hóa thấp tiêu thử = Trị bệnh do nắng và ẩm thấp Hóa trệ phá trưng = Tiêu ứ trệ tan tích khối Hóa trọc chỉ đái = Tiêu chất dơ ngừng đái hạ Hóa ứ chỉ huyết = Tiêu ứ trệ dứt chảy máu Hóa ứ chỉ thống = Tan ứ trệ dứt đau Hóa ứ tiêu ung = Tiêu ứ trệ trừ ghẻ ung Ḥa dược điều tể = Điều ḥa dược tể Ḥa huyết an thai = Điều ḥa máu yên bào thai Ḥa huyết điều kinh = Điều ḥa máu và kinh nguyệt Ḥa trung định thai = Ḥa trung phần yên ổn bào thai Ḥa Vị an thần = Điều ḥa dạ dày an tinh thần Ḥa Vị chỉ ẩu = Điều ḥa dạ dày ngừng ói Ḥa Vị trừ phiền = Điều ḥa dạ dày tiêu bứt rứt Hoăn cấp chỉ thống = Chậm chứng cấp, dứt đau Hoạt huyết cứu vựng = Lưu hành máu trị chóng mặt Hoạt huyết điều kinh = Lưu hành máu điều ḥa kinh nguyệt Hoạt huyết lư thương = Lưu hành máu trị thương tật Hoạt huyết thông kinh = Lưu hành máu thông kinh nguyệt Huợt đàm lợi khiếu = Long đờm thông khiếu Hượt huyết hạ thai = Trơn huyết hạ thai Hượt khiếu thông nhũ = Lợi khiếu thông sữa Hượt thai trợ sản = Trơn thai dễ sanh Hượt trường thông tiện = Nhuận trường thông đại tiện I Ích âm chỉ đái = Lợi Âm dứt đái hạ Ích Âm chỉ huyết = Lợi Âm dứt chảy máu Ích Âm chỉ khát = Lợi Âm ngừng khát nước Ích Âm liễm hăn = Lợi Âm thu mồ hôi Ích Âm nhiếp tinh = Lợi Âm giữ bền tinh Ích Âm thanh nhiệt = Lợi Âm làm mát Ích Âm thông kinh = Lợi Âm thông kinh nguyệt Ích huyết ninh thần = Lợi máu, thêm ổn tinh thần Ích huyết phục mạch = Thêm máu làm mạch trở lại Ích khí bổ trung = Lợi khí bổ phần giữa Ích khí chỉ thấu = Lợi khí dứt ho khạc Ích khí liễm hăn = Lợi khí thu mồ hôi Ích tinh chủng tử = Lợi tinh dễ có con Ích Tỳ nhiếp huyết = Lợi Tỳ giữ máu Ích Thận bổ tinh = Lợi Thận thêm tinh Ích Thận cố tinh = Lợi Thận bền tinh Ích Thận cố thoát = Lợi Thận bền tinh, niệu Ích Thận kiện cốt = Lợi Thận khỏe xương Ích Thận liễm tinh = Lợi Thận thu giữ tinh Ích Thận súc niệu = Lợi Thận thêm sức chứa nước tiểu Ích Thận trấn tinh = Lợi Thận bền tinh Ích Vị tiêu bỉ = Lợi dạ dày trừ đầy bụng K Kiện cốt an nha = Khỏe xương yên răng Kiện cốt chấn nuy = Khỏe xương phục hồi bại liệt Kiện cốt tráng yêu = Khỏe xương mạnh eo lưng Kiện Tỳ chỉ tả = Khỏe Tỳ dứt tiêu chảy Kiện Tỳ thoái ế = Khỏe Tỳ trị mộng thịt Kiện Thận tráng yêu = Khỏe Thận mạnh eo lưng Kiện Vị chỉ ẩu = Mạnh dạ dày, dứt ói Kiện Vị khai cấm = Mạnh dạ dày, mở ngậm cứng Kiện Vị khoan trướng = Mạnh dạ dày, thư thái chứng đầy bụng Kiện Vị tiêu thực = Mạnh dạ dày, tiêu hóa thức ăn Kiếp đàm khai tư = Trị đàm, trị tê đau KH Khai khiếu thông bế = Mở lỗ khiếu thông bế tắc Khai Vị tấn thực = Mở dạ dày kích thích ăn uống Khoan hung khai tư = Mở lồng ngực trị đau Khoát đàm b́nh suyễn = Tẩy đàm định suyễn Khoát đàm định suyễn = Tẩy đàm b́nh suyễn Khoát đàm tiệt kinh = Tẩy đàm trị kinh giật Khứ chướng minh mục = Trừ chướng sáng mắt Khứ đàm b́nh suyễn = Trừ đàm yên bệnh suyễn Khứ đàm chỉ khái = Trừ đàm dứt ho Khứ đàm chỉ thấu = Trừ đàm dứt ho khạc Khứ đàm trấn khái = Trừ đàm an chứng ho Khứ hàn chỉ thống = Trừ lạnh dứt đau Khứ hàn thông tư = Trừ lạnh giải tê đau Khứ phong chỉ thống = Trừ phong dứt đau Khứ phong giải kỉnh = Trừ phong giải chứng co cứng Khứ phong minh mục = Trừ phong sáng mắt Khứ phong thanh thượng = Trừ phong mát phần trên Khứ phong thông tư = Trừ phong giải tê Khứ phong trấn kinh = Trừ phong động, yên kinh giật Khứ phong trừ lại = Trừ phong trị bệnh cùi Khứ thấp chỉ lợi = Trừ thấp trị ỉa lỏng Khứ thấp giải thử = Trừ thấp trị cảm nắng Khứ thấp thông tư = Trừ thấp giải tê Khứ thấp trừ tư = Trừ thấp trị tê Khứ ứ chỉ huyết = Trừ ứ dứt chảy máu Khứ ứ liệu thương = Trừ ứ trị thương tổn Khứ ứ phá trưng = Trừ ứ tan kết khối L Liễm âm chỉ huyết = Thu giữ âm dứt chảy máu Liễm huyết chỉ huyết = Thu giữ huyết dứt chảy máu Liễm Phế b́nh suyễn = Thu Phế khí định suyễn Liễm Phế chỉ khái = Thu Phế khí ngừng ho Liễm Phế chỉ thấu = Thu Phế khí ngừng ho khạc Lợi cách chỉ ế = Thông cơ hoành dứt chứng ợ Lợi đảm thoái hoàng = Thông mật trị vàng da Lợi huyết liệu tư = Thông máu trị tê Lợi khiếu đạo bế = Thông khiếu dẫn bế tắt Lợi khiếu hạ nhũ = Thông khiếu xuống sữa Lợi khiếu hộ lung = Thông khiếu trị tai điếc Lợi khiếu thông tỵ = Thông lỗ mũi Lợi niệu đạo thấp = Lợi tiểu giải ẩm thấp Lợi niệu thoái hoàng = Lợi tiểu trị vàng da Lợi niệu thông lâm = Lợi tiểu giải đái khó Lợi niệu tiêu thủng = Lợi tiểu trừ phù thủng Lợi tiện tiêu thủng = Lợi nhị tiện trừ phù thủng Lợi thấp chỉ tả = Lợi tiểu trị thấp dứt tiêu chảy Lợi thấp thoái hoàng = Lợi thủy thấp trị vàng da Lợi thủy tiêu thủng = Lợi tiểu trừ phù thủng Lợi thủy thông lâm = Thông lợi thủy trị đái khó Lương Can minh mục = Mát gan sáng mắt Lương huyết an thai = Mát máu yên bào thai Lương huyết chỉ huyết = Mát máu dứt chảy máu Lương huyết chỉ lỵ = Mát máu dứt kiết lỵ Lương huyết liệu thương = Mát máu trị thương Lương huyết ô phát = Mát máu đen tóc Lương huyết thông lâm = Mát máu thông chứng đái khó Lương Phế chỉ thấu = Mát phổi dứt ho khạc Lương Phế định thấu = Mát phổi ổn chứng ho khạc Lương Vị chỉ ẩu = Mát dạ dày dứt ói mửa Lư khí an thai = Điều ḥa khí yên bào thai Lư khí giải uất = Điều ḥa khí trừ uất ức Lư khí khoan trướng = Điều ḥa khí thư thái đầy trướng Lư thấp triệt ngược = Điều ḥa thấp dứt sốt rét M Ma ế minh mục = Mài ṃn mộng, sáng mắt N Nạp khí b́nh suyễn = Thêm Phế khí định suyễn Nạp Thận b́nh suyễn = Thêm Thận khí định suyễn Ninh Tâm an thần = An ninh Tâm thần Ninh Tâm định quư = An Tâm ổn định hồi hộp Noăn cung an thai = Ấm tử cung yên bào thai Noăn cung chế lậu = Ấm tử cung pḥng trị băng lậu Noăn Thận liệu sáng = Ấm Thận trị sáng khí Nơan Tỳ chỉ tả = Ấm Tỳ dứt tiêu chảy Noăn Vỵ tiêu thực = Ấm dạ dày tiêu hóa thức ăn NG Ngưng huyết chỉ huyết = Đông máu dứt chảy máu NH Nhiếp Thận chỉ tả = Thu Thận khí ngừng tiêu chảy Nhu Can chỉ thống = Nhuận gan dứt đau Nhu Can tức phong = Nhuận gan ngừng phong động Nhuận Can minh mục = Nhuận gan sáng mắt Nhuận Cân giải kỉnh = Nhuận gân giải bệnh kỉnh (co cứng) Nhuận Phế chỉ huyết = Nhuận Phổi ngừng chảy máu Nhuận Phế chỉ khái = Nhuận Phổi dứt ho Nhuận Phế hóa đàm = Nhuận Phổi tiêu đàm Nhuận Phế lợi yết = Nhuận Phổi thông cổ họng Nhuận Phế ninh thấu = Nhuận Phổi yên ho khạc Nhuận Táo chỉ khái = Trừ ráo dứt ho Nhuận trường thông tiện = Nhuận trường thông đại tiện Nhuyễn kiên tán kết = Mềm chỗ cứng tan ứ kết Nhuyễn kiên tiêu lịch = Mềm chỗ cứng tiêu tràng nhạc (lao hạch) Nhuyễn kiên tiêu ung = Mềm chỗ cứng tan ghẻ ung O Ôn kinh chỉ băng = Ấm kinh ngừng băng huyết Ôn kinh chỉ huyết = Ấm kinh ngừng chảy máu Ôn kinh chỉ thống = Ấm kinh dứt đau Ôn kinh lư huyết = Ấm kinh điều ḥa máu Ôn Phế b́nh suyễn = Ấm Phổi định suyễn Ôn Phế chỉ khái = Ấm Phổi dứt ho Ôn Phế hóa đàm = Ấm Phổi tiêu đàm Ôn Phế thông tỵ = Ấm Phổi thông mũi Ôn Thận cố hạ = Ấm Thận bền phần dưới Ôn Thận chỉ tả = Ấm Thận dứt tiêu chảy Ôn Thận hưng Dương = Ấm Thận nâng Dương Ôn Thận liệu sang = Ấm Thận trị ghẻ Ôn Thận noăn yêu = Ấm Thận và eo lưng Ôn Thận nhiếp tinh = Ấm Thận giữ tinh Ôn Thận súc niệu = Ấm Thận thêm sức chứa nước tiểu Ôn Thận trợ Dương = Ấm Thận giúp thêm Dương Ôn Thận trục thủy = Ấm Thận thoát nước Ôn trung an thai = Ấm phần giữa yên bào thai Ôn trung chỉ lỵ = Ấm phần giữa dứt kiết lỵ Ôn trung chỉ thống = Ấm phần giữa dứt đau Ôn trường thông tiện = Ấm ruột già thông đại tiện Ôn Tỳ chỉ tả = Ấm Tỳ dứt tiêu chảy Ôn Tỳ triệt ngược = Ấm Tỳ trừ sốt rét Ôn Vị chỉ ách = Ấm dạ dày dứt nức cục Ôn Vị chỉ ẩu = Ấm dạ dày dứt ói Ôn Vị chỉ thóa = Ấm dạ dày dứt khạc nhổ Ôn Vị điều trung = Ấm dạ dày điều ḥa phần giữa PH Phá huyết thông kinh = Tan máu ứ thông kinh nguyệt Phá kết tiêu lịch = Tán ứ kết trừ lao hạch Phá khí tiêu tích = Tán khí tiêu tích trệ Phá tích tiêu cam = Tán ứ tiêu cam tích Phá ứ thông kinh = Tán ứ thông kinh nguyệt Phát đàm chỉ thống = Trừ đàm dứt đau Phân thanh khứ trọc = Chia sạch đuổi dơ S Sáp huyết chỉ lâm = Đông máu dứt đái khó Sáp tinh chỉ di = Đặc tinh dứt mộng di Sáp trường chỉ lợi = Rít ruột ngừng ỉa lỏng Sáp trường chỉ lỵ = Rít ruột ngừng kiết lỵ Sáp trường chỉ tả = Rít ruột ngừng tiêu chảy Sáp trường súc niệu = Rít ruột ngừng tăng sức chứa nước tiểu Sát trùng chỉ thống = Sát trùng dứt đau Sát trùng tai giới = Sát trùng trừ ghẻ lác Sát trùng tai lao = Sát trùng trừ lao Sát trùng tiêu cam = Sát trùng trị cam (Trẻ suy dinh dưỡng) Sát trùng tiêu tích = Sát trùng trừ tích Sát trùng triệt ngược = Sát trùng trừ sốt rét Sát trùng trừ lại = Sát trùng trị phong cùi Sinh cơ hiệp sang = Sanh da thịt lành miệng ghẻ Sinh tân chỉ khát = Sanh nước miếng dứt khát nước Sơ biểu thấu chẩn = Giải biểu phát ban Sơ Can giải uất = Sơ giải can khí uất Sơ Can minh mục = Nhuận Gan sáng mắt Sơ Can tán kết = Nhuận Gan tan kết khối Sơ Đảm trừ hoàng = Thông mật trị vàng da Sơ Phong an thượng = Giải phong yên phần trên Sơ Phong chỉ dưỡng = Giải phong dứt ngứa Sơ Phong giải biểu = Sơ giải biểu phong Sơ Phong giải cơ = Sơ giải cơ phong (Biểu) Sơ Phong giải kỉnh = Sơ phong giải bệnh kỉnh (Co cứng) Sơ Phong minh mục = Giải phong sáng mắt Sơ Phong thanh thượng = Giải phong mát phần trên Sơ Phong trừ tư = Giải phong trừ tê Sưu phong thông tư = Gom gió trị tê T Tả Can giáng hỏa = Tả Can thật hạ hỏa Tả Can liệu sáng = Tả Can thật trị sáng khí Tả Can minh mục = Tả Can thật sáng mắt Tả Can trấn kinh = Tả Can thật an kinh giật Tả đái tiêu cổ = Tả mạch Đái trị cổ trướng Tả hỏa chỉ di = Tả thật hỏa ngừng di (tinh, niệu) Tả hỏa giải độc = Giải trừ nhiệt độc Tả nhiệt an thần = Tả thật nhiệt yên tâm thần Tả nhiệt giải kỉnh = Tả thật nhiệt trừ bệnh kỉnh Tả nhiệt tiệt ngược = Tả thật nhiệt trừ sốt rét Tả Phế b́nh suyễn = Tả Phế thật định suyễn Tả Phế chỉ khái = Tả Phế thật dứt ho Tả Phế tiêu ung = Tả Phế thật trừ ghẻ ung Tả phù thông niệu = Lợi tiểu trị phù thủng Tả trọc chỉ đái = Trừ dơ ngừng đái hạ Tán độc phạt đinh = Tiêu độc trừ ghẻ nhọt Tán hàn giải biểu = Tan lạnh giải ngoại cảm Tán hàn giải thử = Tan lạnh trị cảm nắng Tán hàn tuyên tư = Tan lạnh trị tê đau Tán kết tiêu lịch = Tan kết khối trừ lao hạch Tán kết tiêu thủng = Tan ứ kết trừ phù thủng Tán khí chỉ thống = Tan khí ngừng đau Tán nhiệt giải biểu = Tan nóng giải ngoại cảm Tán nhiệt giải cơ = Tan nóng giải cơ biểu Tán nhiệt giải thử = Tan nóng giải cảm nắng Tán phong giải kỉnh = Tiêu phong trị bệnh kỉnh Tán thấp giải thử = Giải thấp trị cảm nắng Tán ứ chỉ huyết = Tan ứ dứt chảy máu Tán ứ chỉ thống = Tan ứ dứt đau Tán ứ phá trưng = Tan ứ phá kết khối Táo Thấp bài nùng = Ráo ẩm trừ mủ ghẻ Táo Thấp chỉ đái = Ráo ẩm dứt đái hạ Táo Thấp chỉ lỵ = Ráo ẩm ngừng kiết lỵ Táo Thấp chỉ tả = Ráo ẩm ngừng ỉa chảy Táo Thấp hóa đàm = Ráo ẩm tiêu đàm dăi Táo Thấp sát trùng = Ráo ẩm sát trùng Táo Thấp thoái hoàng = Ráo ẩm trị vàng da Táo Thấp trừ hoàng = Ráo ẩm trừ hoàng đản Táo Tỳ chỉ tả = Ráo Tỳ dứt tiêu chảy Tiềm dương an thần = D́m dương an thần Tiếp cốt liệu thương = Liền xương trị thương tổn Tiết Phế thông tỵ = Tả Phế thật thông mũi Tiết trệ chỉ lỵ = Thông ứ trệ dứt kiết lỵ Tiết trọc chỉ đái = Đuổi chất dơ ngừng đái hạ Tiêu cốc tấn thực = Trợ tiêu hóa giúp ăn ngon Tiêu đàm chỉ thấu = Hóa đàm dứt ho khạc Tiêu đàm thông khiếu = Hóa đàm thông lổ khiếu Tiêu phong bại độc = Tiêu phong trừ độc Tiêu tích liệu cam = Tiêu thực trị cam tích Tiêu thực hóa cách = Tiêu thức ăn trị uất nghẹn Tiêu thực hóa tích = Tiêu thức ăn trừ tích thực Tiêu thực khai Vi = Khai Vị tiêu hóa thức ăn Tiêu thực khoan trướng = Tiêu thức ăn khoan khoái đầy trướng Tiêu thực phá kết = Tiêu thức ăn tan tích kết Tiêu thực phá trưng = Tiêu thức ăn tan khối kết Tiêu trùng tai giới = Sát trùng trừ ghẻ lác Tiêu ứ chỉ huyết = Tan ứ dứt chảy máu Tiêu ứ chỉ thống = Tan ứ dứt đau Tiêu ứ thoái hoàng = Tan ứ trị vàng da Tỉnh Tỳ tấn thực = Yên Tỳ ăn ngon Tị ác chỉ thống = Trừ ác dứt đau Tị ác định loạn = Trừ ô uế ổn định rối loạn Tị chướng triệt ngược = Trừ lam chướng trị sốt rét Tị hàn liệu sán = Trừ lạnh trị sán khí Tị uế giải dịch = Trừ ô uế ngừa bệnh dịch Tị uế giải thử = Trừ giải cảm nắng Tị uế khai khiếu = Trừ ô uế mở lổ khiếu Tị uế thanh thử = Trừ ô uế mát nắng nóng Tuyên độc thấu chẩn = Phát độc lộ ban Tuyên khiếu thông bế = Khai khiếu thông bế tắc Tuyên nhiệt thấu chẩn = Giải nhiệt phát ban Tuyên Phế b́nh suyễn = Thông Phổi yên chứng khó thở Tuyên Phế khai ấm = Thông Phổi trị mất tiếng Tuyên Phế khai tư = Thông Phổi trị đau ngực Tuyên tư tán kết = Thông tê tan ứ kết Tuyên ủng tiêu ung = Thông ủng tắt trừ ghẻ ung Tục đoạn liệu thương = Nối gân đứt trị thương tổn Tư âm chỉ khát = Giúp âm dứt khát nước Tư âm dưỡng thần = Giúp âm nuôi tinh thần Tư âm giáng hỏa = Giúp âm hạ hỏa Tư âm liễm hăn = Giúp âm thu mồ hôi Tư âm tiềm dương = Thêm âm cho dương lặn xuống Tư Can minh mục = Giúp (trợ) Gan sáng mắt Tư Can tức phong = Giúp Gan ngừng phong động Tư dịch chỉ khát = Thêm chất dịch dứt khát nước Tức phong giải kỉnh = Ngừng phong động giải bệnh kỉnh Tức phong trấn kinh = Ngừng phong động trị kinh giật TH Thác độc hiệp sang = Giải độc lành miệng ghẻ Thác độc tiêu ung = Giải độc trị ghẻ ung Thác lư bài nùng = Trị bên trong trừ mủ Thác nùng sinh cơ = Trừ mủ sinh da thịt Thảm thấp chỉ tả = Rút ẩm ngừng tiêu chảy Thảm thấp thoái hoàng = Rút ẩm trị vàng da Thanh Can minh mục = Mát gan sáng mắt Thanh Cơ giải biểu = Mát cơ giải cảm Thanh cốt thoái chưng = Mát xương lui nóng hầm Thanh hầu khai âm = Mát họng mở tiếng nói Thanh hầu lợi yết = Mát họng thông cổ Thanh hỏa chỉ huyết = Mát huyết dứt chảy máu Thanh hỏa lợi yết = Hạ hỏa thông yết hầu Thanh huyết giải độc = Mát máu giải độc Thanh huyết hóa ban = Mát máu lộ ban Thanh huyết hóa chẩn = Mát máu phát lộ ban chẩn Thanh nhiệt an thai = Mát chứng nóng yên bào thai Thanh nhiệt chỉ đái = Mát chứng nóng dứt đái hạ Thanh nhiệt chỉ hăn = Mát chứng nóng dứt mồ hôi Thanh nhiệt chỉ huyết = Mát chứng nóng dứt chảy máu Thanh nhiệt chỉ khát = Mát chứng nóng dứt khát nước Thanh nhiệt giải biểu = Mát chứng nóng giải cảm Thanh nhiệt giải khát = Mát chứng nóng giải khát Thanh nhiệt giải thử = Mát chứng nóng giải nắng Thanh nhiệt giáng hỏa = Mát chứng nóng hạ hỏa Thanh nhiệt liệu cam = Mát chứng nóng trị cam tích Thanh nhiệt minh mục = Mát chứng nóng sáng mắt Thanh nhiệt ninh thần = Mát chứng nóng an thần Thanh nhiệt tả hỏa = Mát chứng nóng tả thật hỏa Thanh nhiệt tị dịch = Mát chứng nóng ngừa bệnh dịch Thanh nhiệt thoái chưng = Hạ nhiệt lui nóng hâm hấp Thanh nhiệt thoái hoàng = Hạ nhiệt trị vàng da Thanh nhiệt trấn kinh = Hạ nhiệt trị kinh giật Thanh nhiệt trừ phiền = Hạ nhiệt trừ bứt rứt Thanh Phế b́nh suyễn = Mát Phổi định suyễn Thanh Phế chỉ khái = Mát Phổi dứt ho Thanh Phế chỉ thấu = Mát Phổi dứt khạc Thanh Phế hóa đàm = Mát Phổi tiêu đàm Thanh Phế lợi đàm = Mát Phổi thông đàm Thanh Phế lợi hầu = Mát Phổi thông họng Thanh Phế ninh thấu = Mát Phổi yên ho khạc Thanh Phế trấn kinh = Mát Phổi an kinh giật Thanh Tâm ninh thần = Mát Tâm an thần Thanh Tâm trừ phiền = Mát Tâm trừ bứt rứt Thanh Táo hóa đàm = Làm hết ráo tiêu đàm Thanh Trường chỉ lợi = Mát ruột già dứt ỉa lỏng Thanh trường chỉ lỵ = Mát ruột già dứt kiết lỵ Thanh trường liễm huyết = Mát ruột già giữ máu Thanh trường tiêu trĩ = Mát ruột già trừ bệnh trĩ Thanh trường thông tiện = Mát ruột già thông đại tiện Thanh ứ trừ hoàng = Trừ ứ nhiệt trị vàng da Thanh vinh tiêu ung = Mát máu trị ghẻ ung Thanh Vị chỉ ẩu = Mát dạ dày dứt ói Thanh Vị chỉ ế = Mát dạ dày dứt ợ Thanh Vị chỉ khát = Mát dạ dày dứt khát nước Thanh Vị chỉ thống = Mát dạ dày dứt đau Thăng dương an năo = Nâng cao dương yên đầu năo Thăng dương cử hăm = Nâng dương đỡ trệ Thật trường chỉ lỵ = Mạnh ruột già ngừng kiết lỵ Thấu nùng phá ung = Trừ mủ tiêu ghẻ ung Thoái chướng trị manh = Trừ chướng (vật cản) trị mù Thoái ế khứ manh = Trừ màng mộng trị đui mù Thoái ế minh mục = Trừ màng mộng sáng mắt Thoái nhiệt minh mục = Trừ nhiệt sáng mắt Thôi sinh hạ bào = Thúc sanh hạ bào thai Thôi sinh hạ thai = Thúc sanh hạ bào thai Thôi sinh lạc thai = Thúc sanh hạ bào thai Thôi sinh trụy thai = Thúc sanh hạ bào thai Thông dương hồi quyết = Thông dương phục hồi quyết lănh Thông dương tuyên khiếu = Thông dương khai khiếu Thông dương tuyên tư = Thông dương trị tê thấp Thông kinh hạ nhũ = Thông kinh lạc xuống sữa Thông kinh phá trưng = Thông kinh nguyệt tan khối ứ Thông kinh trụy thai = Thông kinh hạ bào thai Thông khiếu đạo bế = Lợi khiếu thông bế tắc Thông lạc hành nhũ = Thông kinh lạc để sữa chảy Thông nhũ trụy thai = Thông sữa hạ bào thai Thổ đàm khoan trướng = Mửa đàm, dễ chịu chứng đầy Thổ đàm tuyên ủng = Mửa đàm thông ủng tắt Thổ độc cứu ngộ = Mửa chất độc cứu sai lầm Thổ thực an Vị = Mửa thức ăn yên dạ dày Thuận khí an thai = Ḥa khí nghịch yên bào thai Thuận khí chỉ thống = Ḥa khí nghịch dứt đau Thư Cân giải kỉnh = Giản gân trừ co cứng Thực hủ sinh cơ = Trừ thịt thối sinh da non Thực nùng tiêu ung = Trừ mủ trị ghẻ ung TR Trạch phu bảo phát = Nhuận da giữ ǵn tóc Trấn nghịch chỉ ẩu = Giáng nghịch dứt ói Trấn Tâm an thần = Trấn an tâm thần Trị sang liệu thương = Trị liệu sang thương Triệt ngược giải nhiệt = Trừ rét giải sốt Triệt ngược thoái nhiệt = Trừ rét giải sốt Trợ dương hồi quyết = Trợ dương phục hồi quyết lănh Trợ dương ích tinh = Trợ dương lợi tinh Trợ dương nhiếp tinh = Trợ dương giữ tinh Trục ẩm trấn khái = Trừ đàm nhớt yên chứng ho Trục đàm tiêu tích = Trừ đàm tiêu báng tích Trục đàm tuyên ủng = Trừ đàm thông ủng tắc Trục hàn thông tư = Trừ lạnh trị tê đau Trục ứ chỉ huyết = Trừ ứ dứt chảy máu Trục thủy tiêu thủng = Trừ nước đọng trị phù thủng Trụy đàm b́nh suyễn = Hạ đàm định suyễn Trụy đàm chỉ thấu = Hạ đàm dứt ho khạc Trụy đàm định kinh = Hạ đàm ổn định kinh giật Trụy đàm khai tư = Hạ đàm thông tê Trụy đàm thai hạ bào = Hạ bào thai Trụy đàm trợ sản = Hạ bào thai giúp sanh đẻ Trừ chướng minh mục = Trừ vật cản sáng mắt Trừ thấp pḥng lệ = Trừ ẩm thấp ngừa bệnh cùi X Xúc đế thông khiếu = Kích nhảy mũi thông lỗ khiếu GIẢI THÍCH CẤM KỴ Thuật ngữ = Dịch nghĩa A Âm hàn chuyển cân = Âm vật lạnh, vọp bẻ (chuột rút) Âm hư dương cường = Âm không đủ, dương lấn mạnh Âm hư hỏa động = Âm kém hỏa vọng động Âm hư hỏa thịnh = Âm kém hỏa vượng Âm hư hỏa uất = Âm kém hỏa uất nghẽn Âm hư hỏa viêm = Âm kém hỏa viêm nhiệt Âm hư hữu nhiệt = Âm kém có nhiệt Âm hư nội nhiệt = Âm kém trong nóng Âm thịnh dương hư = Âm có dư dương không đủ B Ban chẩn dĩ thấu = Ban sởi đă phát lộ Bất cấm = Luôn không ngừng Bất nghi thực thái cửu = Không nên ăn quá lâu Bất túc = Không đủ Biểu hư hăn đa = Biểu hư yếu, nhiều mồ hôi Biểu hư tự hăn = Biểu hư yếu, tự đổ mồ hôi Biểu hư tà vị giải = Tà ngoại cảm chưa giải C Can dương thịnh = Gan nóng nhiều Can dương thiên kháng = Gan nóng lệch một bên Câu hư = Thảy đều yếu kém Cước khí = Bệnh sưng chân D Dựng phụ = Đàn bà có thai Dương cường dị cử = Dương mạnh, dương vật dễ cương Dương thịnh Âm hư = Dương vượng Âm suy Đ Đa phục = Uống nhiều Đa thực tổn huyết mạch = Ăn nhiều hao tổn mạch máu Đại tiện táo kết = Phân cứng rắn khó đi Đàm ẩm = Đàm nhớt Đồng tử tán đại = Con ngươi nở to H Hạ hăm = Sa trệ xuống Hàn khái = Ho do lạnh Hầu chứng = Chứng đau họng Hung bỉ bất thư = Ngực bỉ đầy không thư thái Hung măn = Ngực đầy Huyết chứng = Bệnh về máu Huyết hư Can thăng = Huyết kém Can khí thăng Huyết hư hữu hỏa = Huyết kém có nhiệt Huyết hư thật thống = Huyết kém đau do thật tà Huyết khuy = Thiếu máu Hư Hàn - Hư Nhược = Yếu lạnh - Yếu kém Hư nhi vô nhiệt = Hư thiếu mà không nóng Hư thoát = Thoát mất do hư yếu K Kỉnh loan = Co cứng và kéo rút KH Khẩu xú = Miệng hôi Khí huyết lưỡng hư = Khí huyết cả hai đều yếu kém Khí hư ẩu thổ = Khí yếu ói mửa Khí hư huyết táo = Khí yếu nhưng huyết khô ráo Khí hư hữu hăn = Khí yếu có mồ hôi M Mệnh môn hỏa thịnh = Lửa mệnh môn vượng Mục ế = Mắt có màng mộng N Niệu huyết tiện kết = Tiểu ra máu đại tiện kết rắn Nội phục nghi thận = Uống trong nên cẩn thận NH Nhâm thần = Có thai Nhiệt bệnh hăn đa = Bệnh nhiệt nhiều mồ hôi Nhiệt tính ẩu thổ = Ói mửa do nhiệt PH Phi hàn tích = Không có tích do lạnh Phi hư huợt nhi hữu thật tà = Chẳng do yếu trơn mà do tà thật Phi ôn dịch = Không có ghẻ ung và bệnh truyền nhiễm Phiền nhiệt = Nóng bứt rứt Phúc thống = Đau bụng Phục táo = Ráo ẩn núp S Sơ khởi = Mới bắt đầu Suyễn thấu do đàm ẩm = Suyễn thở ho khạc do đàm nhớt T Tà nhiệt = Tà nhiệt thật Tân dịch = Nước trong và nước trấp Táo kết = Khô ráo kết rắn Táo nhiệt âm hư = Nóng ráo do Âm không đủ Tích trệ = Ứ tích đọng trệ Tiện huợt = Đại tiểu tiện trơn dễ Tiết tả = Tiêu chảy Tiêu hóa bất lương = Tiêu hóa không tốt Tiểu nhi mạn kinh = Trẻ con mạn kinh phong (Co giật tiêu chảy măn tính) Tiểu tiện bất lợi = Tiểu tiện lượng ít Tiểu tiện xích sác = Tiểu tiện đỏ, nhiều lần Tinh khuy huyết hư = Tinh thiếu huyết kém Tự hăn = Tự đổ mồ hôi Tỳ hư hàn bí = Tỳ yếu lạnh khó đại tiện Tỳ thấp trung măn = Tỳ ẩm thấp, phần giữa đầy TH Thai tiền sản hậu = Khi mang thai và sau khi sanh Thấp nhiệt vị hóa táo = Ẩm nóng c̣n chưa thành ráo (Táo) Thật tà = Tà thật Thiết khí = Đồ dùng bằng sắt Thượng thịnh hạ hư = Trên đầy dưới vơi TR Trệ, trở, ứ = Ngưng, ngăn, đọng Trĩ tật xuất huyết = Bệnh ghẻ trĩ chảy máu Trung măn đ́nh ẩm = Phần giữa đầy, ứ đọng nhớt Trùng xỉ = Sâu răng

Replied by Bien (Hội Viên) on 2013-11-06 12:06:38

Ḿnh đang làm luận văn đề tài :"Phương pháp dịch thuật tài liệu y học cổ truyền từ tiếng Việt sang tiếng Anh" để chuẩn bị tốt nghiệp. Tuy nhiên tài liệu khan hiếm quá, ḿnh đă nhắn tin cho thầy Phó xin thầy giúp ít tài liệu nhưng chưa được hồi âm. Các bạn trên diễn đàn có hiểu biết hoặc tài liệu ǵ giúp ḿnh thêm với. Ḿnh cảm ơn!

Replied by PhoHVB (Hội Viên) on 2013-11-06 18:52:43

Chào Bien, Em đă chọn cho ḿnh 1 đề tài khó nhất rồi. Ngôn ngữ của Đông y phần nhiều đă được mă hóa, chỉ cần nói 1 câu ngắn thôi th́ muốn giảng giải ra phải mất cả vài trang giấy đó là v́ cái ư ẩn sau mỗi câu nói rất phong phú. Khi em dịch ngôn ngữ Đông y sang Anh ngữ nếu dịch chữ theo chữ th́ người Tây phương đọc sẽ chẳng hiểu ǵ cả, c̣n dịch cái ư của nó th́ không phải dễ. Ngay cả người Việt đọc sách Đông y bằng tiếng Việt cũng thấy khó hiểu. Em thử dịch vài câu ngắn của Đông y như "Âm thịnh cách dương", "chân hàn giả nhiệt", "trung măn đ́nh ẩm", "biểu hư", "ngoại cảm chưa giải", "sơ can giải uất" ra Anh ngữ xem. Em có thể t́m được 1 số bài viết về Đông bằng Anh ngữ ở đây http://en.wikipedia.org/wiki/Category:Traditional_Chinese_medicine Phó

Replied by Bien (Hội Viên) on 2013-11-07 11:31:17

Thầy ơi vậy em có nên tiếp tục triển khai đề tài này không ạ? Có lẽ em cũng chỉ định nghiên cứu cách dịch một số thuật ngữ, khái niệm Đông y đơn giản và thông dụng thôi thầy ạ,(em định là sẽ vừa dịch vừa giải thích, trong tiếng Anh đây là thủ thuật Descriptive equivalent v́ nếu cao siêu kiến thức Đông y của em cũng ko đủ để hiểu và dịch được? Thầy ơi vậy người phương Tây học Đông y như thế nào ạ? Thầy có lời khuyên ǵ cho em không? Dường như bây giờ việc xin chuyển đề tài với em là muộn màng rồi. Em mong tin thầy!

Replied by Sinh Sinh Tử (Hội Viên) on 2013-11-07 21:56:59

@Bien: Bạn thử đọc cuốn Bản thảo cương mục (Lư Thời Trân) bằng tiếng Anh xem ngôn ngữ của họ viết thế nào.

Replied by Bien (Hội Viên) on 2013-11-08 04:38:09

Chào anh Nông Giang. Anh có thể chỉ cách cho e t́m được cuốn sách ấy không ạ? Cảm ơn anh.

Replied by Sinh Sinh Tử (Hội Viên) on 2013-11-08 09:00:02

Rất tiếc, tôi dốt tiếng nước ngoài lắm bạn Bien ơi.

Replied by Bien (Hội Viên) on 2013-11-08 10:58:38

Dù sao cũng cảm ơn anh Nông Giang đă cho em thêm 1 gợi ư. Thực sự th́ e đang rất khó khăn trong việc t́m tài liệu v́ ở Việt Nam chưa ai thực hiện công tŕnh nghiên cứu nào liên quan đến đề tài này. Hi vọng các thầy, các bạn trên diễn đàn biết thêm thông tin ǵ xin hăy chia sẻ. Cảm ơn tất cả mọi người.